دستگاه تنفسی مدار باز
دستگاه مدار باز، دستگاهي است كه در آن هواي فشرده در سيلندر يا سيلندرها (دوقلو) به وسيله شخص حمل مي شود. اين هوا از طريق لوله به شير دهنده هوا سپس به ماسك صورت مي رسد. پس از تنفس هواي دم، هواي بازدم از راه يك سوپاپ يك طرفه از ماسك خارج مي شود. اين دستگاه را دستگاه هاي تنفسي مي نامند كه مورد تایید سازمان های آتش نشاني بوده و مورد استفاده قرار مي گيرند و داراي متعلقاتي است كه به تفضيل در خصوص آنها تشريح خواهیم کرد.
انواع دستگاه های مدار باز
(SCBA (Self Contained Breathing Apparatus
به طور عمده برای رهایی یا واکنش در برابر شرایط اضطراری در یک محیط خطرناک مورد استفاده قرار می گیرد. هوا را برای حداقل مدت 30 تا 60 دقیقه تامین می کند. باید دستگاه به سیستم آلارم مناسب مجهز باشد. این دستگاه متشکل از یک ماسک تمام صورت که روی آن تسمه های به منظور کیپ نمودن ماسک تعبیه شده است و یک سیلندر هوای فشرده بر روی پشتی کمربند همراه با بندهای حمایل تعبیه شده است. مصرف کننده باید آموزش لازم نسبت به استفاده از آنها را بگذراند. ضمنا این دستگاه به استفاده کننده اجازه صحبت کردن نیز می دهد.
(SABA (Self Air Breathing Apparatus
این دستگاه به طور عمده برای کارهایی که کارکنان در مدت زیادی در معرض خطرات گازهای سمی هستند مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین ای دستگاه ترکیبی از دستگاه تنفسی و کمپرسور تصفیه هوا که هوا را از طریق یک خط لوله فراهم می کند وسیلندر هوا نیز همراه آن می باشد. که این سیستم هوا را به صورتی که به راحتی استفاده کننده بتواند تنفس کند تامین می کند. وقتی از یک سیلندر هوای فشرده استفاده می شود باید 5 تا 15 دقیقه هوا را تامین نماید. وقتی که از کمپرسور استفاده می شود، طول مجاز شیلنگ 90 متر می باشد.
(EESCBA (Emergency Escape Self Contained Breathing Apparatus
در این مدل از دستگاه های تنفسی، به منظور نجات و رهایی از شرایط اضطراری به کمک یک سیلندر هوا فشرده که همراه دارد ، حدود 15-5 دقیقه هوای مورد نیاز را تامین میکند. این دستگاه فقط برای خروج اضطراری از محیط های خطرناک طراحی شده است.
Air pack
دستگاهي است كه در آن استفاده كننده هوايش را از منبع هواي فشرده به وسيله دستگاه تنفسي دريافت مي كند. دستگاه تنفسي شخصي كه به وسيله نيروهاي عملياتي حمل مي شود. زمان مفيد استفاده در حدود 35 دقيقه تأمين هوا مي باشد.
در عملياتهايي كه نيازبه زمانهاي بيشتري است مانند زيرزمين هايي كه در طبقات تحتاني ، انبارهايي كه داراي وسعت زياد و يا در تونلها و كانالها وغيره ، كه مستلزم كار طولاني است دستگاه تنفسي شخصي جوابگو نخواهد بود. لذا طرحي بكار گرفته شده كه اساساً از يك اتصال هواي شيلنگي كه هواي فشرده سيلندرهايي كه بيرون از محوطه عملياتي قرار گرفته اند هواي دو مصرف كننده دستگاه تنفسي شخصي را تأمين مي كند. البته تجهيزات بايد به گونه اي طراحي شوند كه اجازه دهد اين اتصال برقرار گردد . در اين روش اگر به هر دليلي اتصال هواي خطي قطع گرديد ، شخص بلافاصله از دستگاه تنفسي شخصي خود استفاده و سريعاً از محيط عملياتي خارج مي گردد. كليه برنامه كاري تحت كنترل فردي آموزش ديده قراردارد . در اين روش سيلندرهاي تأمين هوا نبايد ظرفيتي كمتر از 4500 ليتر هوا داشته باشد اين سيلندرها مجهز به فشارسنج وتقليل دهنده فشار هوا مي باشند ؛ اين فشار در لوله فشار متوسط برابر با 6 الي 10 بار جريان يافته به وسيله قطعه اي به شكل V اتصال دو مصرف كننده دستگاه هاي تنفسي شخصي را تأمين مي كند . قطعه V به كمر يكي از استفاده كنندگان محكم بسته شده ، يكي به شخص اول ، قسمت ديگر آن به شخص دوم هوا دهي مي كند كه از هر خط لوله بيش از دونفر نمي توانند استفاده كنند. شيلنگ خط لوله هوا نبايد بيش از 90 متر باشد.
دستگاه تنفسی مدار بسته
دستگاه مدار بسته، دستگاهي است كه در آن هواي بازدم توسط استفاده كننده ، بعد از زماني كه CO2 بازدم جذب شدمجدداً مصرف مي شود. اين دستگاه ها در خطرات خاصي كه نياز به زمانهاي طولاني بمدت 1 الي 4 ساعت كار مي باشد مانند تونلها ، معادن ، كانالها و صنايع شيميايي و غيره ، استفاده مي شود. همچنین طراحی این مدل از دستگاه ها به گونه ای است که اكسيژن تحت فشار در سيلندرهايي به ظرفيتهاي مختلف ذخيره مي شود كه در يك سيكل بسته با يك ماسك تنفسي در ارتباط مي باشد. هنگام عمليات دم و باز دم تنفسي 4% اكسيژن مصرفي كه به صورت گاز كربنيك انسان پس مي دهد ( بازدم ) ، بوسيله فيلتر مخصوص جذب و اكسيژن باقيمانده ( 17%) مجدداً جهت مصرف مورد استفاده قرار مي گيرد.
